تعریف مدیریت و مدیریت شطرنجی
برای واژه “مدیریت شطرنجی” ومدیریت تعریفهای بسیارگوناگونی ارائه شده است وهرصاحب نظری درمبحث مدیریت، تعریف ویژه خودرا برای این موضوع دارد . برخی مدیریت رااستفاده موثر از منابع و به کار گیری نیروی انسانی جهت رسیدن به هدفی خاص تعریف کرده اندو برخی نیز هنر انجام دادن کار به وسیله دیگران رامدیریت نامیده اند .خدمات مالی و حسابداری
گروهی درتعریف مدیریت معتقدند: “مدیریت“،هماهنگ نمودن منابع (مادی وانسانی) برای نیل به اهداف میباشدوبسیاری ازتعریف های دیگر که واژه هایی نظیرافزایش کارایی ، هدایت و ترکیب علم و هنر رابه تعریف های فوق اضافه نموده اند . اما می توان گفت که در تمامی آنها یک نکته مشترک است که مدیریت منابع مالی و انسانی را با هم نقل کرده اند در صورتی که مدیریت منابع مالی نیز خود به تنهایی وجود داشته و کاربردهای بسیاری را نیز دارد . که ممکن است ارتباطی به مدیریت منابع انسانی نداشته باشد اما هدف ما در اینجا بیشتر بحث روی منابع مالی و انسانی با یکدیگر است لذا تعریف خود از مدیریت با ترکیب برخی تعریف های زیبای مدیریت را در زیر مینویسم .شرکت حسابداری
“توجه و اهمیت شمابه فعالیت کارکنان، فراهم ساختن بستررشد و خلاقیت پرسنل وبکارگیری روشهای انگیزشی از جمله تکنیکهای مؤثر در حفظ نیروهای سازمان هستند.”فرسان
مدیران نیزبرای نیل به اهداف خودباید با مهیا نمودن امکانات ومنابع لازم و نیز استفاده بهینه ازآنها بستر مناسب برای رسیدن به اهداف را آماده کنند.سالیان دراز است که از بازی شطرنج به عنوان بهترین بازی فکری یادمیشود، با توجه به قوانین و حرکت مهره های آن میتوان به پیچیدگی های تازه ای درباره این بازی پی برد.در این مبحث با نگاهی متفاوت سعی شده است درس هایی از علم مدیریت یافت ، درس هایی که در این بازی شیرین در ارتباط با علم مدیریت میتوان آموخت و آن ها را بکار گرفت .
” هدفمند بودن حرکت ” : هدف یک شطرنج بازاز بازی ، مات کردن حریف مقابل درکناریک نرمش فکری است . برای هرمهره حرکتی با هدف گسترش بازی ، تأمین امنیت شاه و آرایش مهره ها برای حمله یادفاع تعریف شده است . مدیر یک سازمان تولیدی یاخدماتی نیز می بایست اهداف بلند و کوتاه مدت خود را با توجه به وضعیت پیرامون ترسیم نموده و برنامه های عملیاتی برای آن را مشخص و بصورت مداوم کنترل نماید . نکته مهم در تعیین اهداف سازمانی انتخاب صحیح اهداف باتوجه به تحلیل بازار و رقبا ، مشخص کردن زمان ، مجری ، منابع ، هزینه و تعیین شاخص به منظور اندازه گیری میزان دستیابی به اهداف است.
” سازمان دهی” : هر بازیکن باتوجه به قانون شطرنج میتواند شاه رابا بهره جویی ازتمامی مهره ها محصور و تهدید نماید ، مسلماً دراین بازی برنده کسی خواهد بود که از حرکت مهره ها به نحو مطلوب تری استفاده نماید . مدیران نیز برای نیل به اهداف خود بایدبا مهیا نمودن امکانات و منابع لازم و نیز استفاده بهینه از آنها بستر مناسب برای رسیدن به اهداف راآماده کنند . در این زمینه طراحی نمودار سازمانی ، تعیین مسئولیتها ، شرح وظایف ، شناخت فرآیندهای سازمان ، تعیین منابع اجرای فرایندهای سازمانی ، دستورالعمل های اجرای هرفرایند وپایش شاخص های اندازه گیری اثربخشی اهمیت ویژه ای دارد .مدیریت شطرنجی
” هدایت مهره ها ” : به منظورمات کردن حریف کافی است تمام مهره هارا به گونه ای کنارهم قراردهیدکه ضمن پشتیبانی آن ها از یکدیگر خانه های حرکت شاه حریف مسدود گردد ، بدیهی است که شما بدون تعامل مهره ها با یکدیگر به پیروزی نخواهید رسید . (کار گروهی و درک هدف توسط همه) در یک سازمان نیزاگر کارکنان واحدهای مختلف سرگرم فعالیت های خویش باشند ودر یک راستا هدایت نشوند سازمان به اهداف خویش نایل نخواهد شد .
” برنامه ریزی ” : مسلمابدون برنامه ریزی وتنها باجواب دادن بازی حریف، شمابه پیروزی نخواهیدرسید . برنامه ریزی درعلم مدیریت نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مدیران به خوبی میدانند که بدون برنامه ریزی به هیچ هدفی نخواهندرسید .
” پایش و کنترل ” : دربازی شطرنج برنامه ای که درذهن شمابرای مات کردن حریف مقابل ترسیم میشودمرتباً باتوجه به حرکات تدافعی و تهاجمی حریف میبایست تغییر کند وگرنه با همان برنامه اولیه نیل به هدف ممکن نیست . در علم مدیریت نیزبرنامه های تنظیم شده برای دستیابی به اهداف میبایست در دوره های منطقی کنترل ودر صورت نیاز به هنگام شود ، همچنین عوامل عدم اجرای برنامه شناسایی وبا تعریف اقدامات اصلاحی مؤثر،رفع شود.
” حفظ مهره ها ” : ازفنون مهم بازی شطرنج حفظ مهره هااست وهمچنین درمدیریت شطرنجی بدین ترتیب که هرمهره دارای ارزشی نسبی است که بسته به موقعیت بازی متغیر است . نیروهای انسانی هرسازمان نیز با توجه به مسئولیت ها و فعالیت های محوله دارای ارزش نسبی هستند . فراهم کردن منابع و زمینه های لازم برای اجرای مطلوب امور محوله ، نشان دادن توجه و اهمیت شما به فعالیت کارکنان ، فراهم ساختن بستر رشد و خلاقیت پرسنل و به کارگیری روش های انگیزشی از جمله تکنیک های مؤثر درحفظ نیروهای سازمان هستند.
” حمایت مهره ها ” : اگرمهره سربازبا حمایت وهدایت شما به انتهای صفحه شطرنج برسدتبدیل به مهره ارزشمندی چون وزیر میشود . توجه داشته باشید که دریک سازمان نیزاگر نیروهای انسانی به طور مناسبی از طریق سیستم های آموزشی و انگیزشی رشد پیدا کنند ، مطمئناً فواید بیشتری برای سازمان به ارمغان میآوردند .
” پیش بینی حرکات بعدی ” : یکی ازمهمترین فنون بازی ، بازی خوانی آن است، قبل ازهرحرکت میبایست حداقل چندحرکت خود و حریف را در ذهن بررسی و تجزیه و تحلیل کرد و سپس اقدام به بازی نمود. مدیران نیز باید قبل از اخذ هر تصمیمی پیامد های آن را تحلیل نموده وبا توجه به عواقب آن تصمیمی را اتخاذنمایند.مدیریت شطرنجی
” پرهیز از حرکات اضافی ” : در شطرنج بازی بامهره سفیدیک مزیت محسوب میشودزیرا یک حرکت ازمهره سیاه پیش بوده وقدرت تهاجم را در اختیار دارد، در بازی بایدمراقب هر حرکت بود تا این مزیت را حفظ کرده و با استفاده از آن بازی حریف را به دست گرفت . در محیط رقابتی نیز اگر مدیران حرکت اضافی از جمله پذیرش تولید محصول بدون تقاضا ، اخراج کارکنان مؤثر و … را داشته باشند برای تضعیف سازمان گام برداشته وچه بسا بازار را به رقبا واگذار خواهند کرد. خدمات حقوقی
” گسترش توأم با تفکر ” : دربازی شطرنج به منظوراستفاده ازتمامی مهره ها میبایست آن هارابه خانه هایی انتقال و گسترش داد که قابلیت حمله ، دفاع و مانور بیشتری را داشته باشند ، حال اگراین گسترش بدون اندیشه باشدموجبات از دست دادن بازی را فراهم میآورد. در محیط کار نیزگسترش منابع سازمان از جمله ساختمان ها ، تأسیسات ، تجهیزات و نیروهای انسانی بدون در نظر گرفتن کیفیت ، نوع و میزان خروجی آن ها به اتلاف منابع ، کاهش بهره وری سازمان و افزایش قیمت تمام شده محصولات یا خدمات منجرمیشود.مدیریت شطرنجی
” مهره ها با تفکر گرفتن ” : گرفتن مهره های حریف دربازی شطرنج یک مزیت محسوب میشود . دربرخی مواردحریف به منظور تخریب سد دفاعی وکشاندن مهره ها به سمت دیگر اقدام به فدا کردن مهره ها میکند و در قبال آن برتری مورد نظر خود را به دست میآورد. به شما نیز در یک محیط کاری پیشنهاد تولید یک محصول جدید و یا ارائه یک خدمت جدید میشود که اگر نسنجیده و بدون امکان سنجی آن را بپذیرید و در عمل نتوانید خواسته های مشتریان را برآورده سازید در آن صورت خود را برای پذیرش خسارت سنگینی آماده کنید.